مورینگا در طب سنتی

مورینگا در طب سنتی

 

مورینگا در طب سنتی هندی و طب ایرانی برای درمان بیماری های جسمی و روانی استفاده می گردیده است. مورینگا اولیفیرا در دو بخش طب هندی و طب ایرانی اسلامی از دیدگاه حکیمان مورد بررسی قرار گرفته است که دعوت به خواندن ادامه مقاله داریم 

طب آیورودا : دانش چگونه زیستن یا علم زندگی

در ابتدا به بررسی مورینگا در طب سنتی هندی که آیورودا نامیده می شود می پردازیم. آیورودا مبانی و اصول بسیار ارزشمند و مستندی دارد که پایه های علوم و طب های دیگر میباشد.

این دانش مقدس راه چگونه زیستن بر روی کره زمین را با حفظ تعادل در همه ابعاد زندگی آموزش میدهد. در باور این طب هر سلول بدن شعوری منحصر به فرد و شعوری هماهنگ با طبیعت دارد.

زندگی کردن بدون توجه به اصول و قواعد حاکم بر طبیعت موجب عدم تعادل در زندگی خواهد شد. از این رو درمان هر بیماری در طبیعت نهفته است. استفاده به جا و به هنگام از حواس پنجگانه ، رعایت فعالیت طبیعی بدن ، رعایت بهداشت و استراحت کافی در هر شرایط زندگی میتواند این تعادل شگفت انگیز بدن را کنترل نماید.

به عقیده طب آیورودا بشر دارای سه طبع ( در زبان سانسکریت دوشا ) به نام های واتا (  vata )، پیتا ( pita ) و کافا (  kapha) است.

جالب است که برای پیشگیری از عدم تعادل طبع در بدن راههایی پیشنهاد شده است که در خور تفکر عمیق هستند. اولین آنها مدیتیشن است .

رعایت تغذیه مناسب و رعایت نظم و انضباط در زندگی کنار رعایت بهداشت از اصول همیشگی  این طب به شمار میرود.

طب آیورودا از قدیمی ترین روشهای درمانی است و براساس علایم بالینی که نتیجه برهم خوردن تعادل طبیعی میان سه طبع بدن به وجود می آید درمان را انجام میدهد.

خارق العاده است که بدانید در کتاب باستانی SUSHRITA SAMHITA  درباره انواع درمان و جراحی ها ( جراحی پلاستیک ، سزارین ، اتصال استخوان ، پاکسازی خون ) انرژی درمانی ، ماساژ ، طب سوزنی ، داروسازی ، گیاه پزشکی ، دامپزشکی ، علوم کیهانی و هر آنچه مربوط به طب است دستورالعمل هایی ارائه شده است.

این دانش گرانبها با توجه به خصوصیات هر گیاه ، نامگذاری و موارد استفاده ارائه داده است .  آنچه که از اسناد و متون قدیمی استخراج شده به عنوان منبع درمان و برای کمک به حفظ تعادل است. این طب در دانشگاههای هندوستان به عنوان یک رشته پزشکی کامل و جامع تدریس میگردد. در زیر میتوانید نتایج تحقیقات و بررسی های تیم ایران مورینگا در باره مورینگا اولیفیرا در طب آیورودا را ملاحظه نمائید.

مورینگا در طب سنتی هندی

جهت بررسی هر چه بهتر مورینگا در کتاب طب سنتی هندی بر آن شدیم تا از نظر واژه شناسی مورینگا را مورد بررسی قرار دهیم

کلمه مورینگا از واژه سانسکریت ( MURAUNGAI  ( முருங்கை  گرفته شده است  که معنی درخت با شاخه های شکننده دارد .

SHOBHANJAN   : هندیان قدیم و بومیان هیمالیای قدیم بر این باور بوده اند که گیاه مورینگا اولیفیرا ، درختی فرخنده و قابل ستایش است . زیرا فواید سلامتی بسیاری داشته و به لحاظ ظاهری نیز زیباست. از تمام  قسمت های این درخت در درمان های خانگی و بهداشت پوست بهره میبردند. از این رو این درخت را  SHOBHANJAN   به معنای فرخنده ی زیبا نامیده اند.

  SHIGRU / SIGRU : براساس کتاب تاریخی آیورودا (  BHAVA PRAKASH   ) در طب سنتی هندی با توجه به اینکه یک گیاه چگونه بر بدن اثر می گذاشته آن را نامگذاری کرده اند. مورینگا اولیفیرا خاصیت نفوذ پذیری به اعماق بافت ها و مغز استخوان را دارد و این خواص بر طبیبان هندی آشکار بوده و آن را SHIGRU / SIGRU  به معنای فلش/پیشرونده نامیدند.

  TEEKSHAN GANDHA : مورینگا به لحاظ بو و قدرت انتشاری که دارد از نظر طب هندی جزو گیاهان با بوی قوی است و میتواند بویی غالب و ماندگار داشته باشد. همچنین بعد از خوردن ، عطر و مزه آن در دهان و بینی تا مدتی باقی میماند. این ویژگی های منحصر به فرد دلیل نامگذاری مورینگا اولیفیرا با نام TEEKSHAN GANDHA  بوده است.

AKSHEEVA   : خاصیت سم زدایی و پاکسازی طحال ، لوزالمعده ، روده ، معده ، استخوان و خون در برگ های مورینگا اولیفیرا نهفته است و طبیبان هندی با توجه به این خواص آن را  ASHKEEVA  نامیدند.

  MOCHAKA : پوست درخت گیاه مورینگا صمغی ترشح میکند که در غذاها ، درمان های خانگی و رنگ رزی استفاده میشده است. رنگ آن در ابتدا سفید بوده که به مرور زمان قهوه ای مایل به قرمز میشود. از این رو به مورینگا اولیفیرا نام MOCHAKA  را نسبت داده اند.

خواص مورینگا در کتب طب سنتی هندی

بر اساس اسناد تاریخی موجود که در نگارش های متعدد و توسط افراد مختلف ثبت شده اند گیاه مورینگا خصوصیات :سبکی ، تیزی ، خشکی و روان دارد . برای نفوذ به اعماق بدن جهت سم زدایی و پاکسازی مفید است.

مزه ای شیرین و تیز دارد که حس چشایی را تحت تاثیر قرار میدهد و ته مزه آن به تلخی گسی میرود.

از جمله موارد استفاده مورینگا که در کتب طب سنتی هندی بدان اشاره شده است :

برای کمک به مردان برای تولید مثل ( اسپرم ) است . بدن را پاک میکند . قلب و عروق را تقویت میکند . برای چشم ها و مشکلات بینایی مناسب است . برای درمان ورم های چرکی ، التهاب ، نیش گزندگان ، چاقی ، کفگیرک ، مسمومیت ، بزرگی طحال ، ورم های شکمی ، خنازیر ، جوش خوردن زخم ها ، کاهش دردهای سخت ، درمان تب ، درمان سوختگی ، بهبود هضم ، بهبود اسهال مفید است .

شاخصه های مورینگا : 

  • مزه : تیز تلخ
  • ویژگی ذاتی : سبک ، خشک ، تیز ، روان
  • طبع : گرم
  • گوارش : تیز و روان
  • متعادل کننده دوشا های : کافا و واتا

هر کسی که اختلالات پیتا دارد و یا سوزش ، گاستریت و حساسیت معده دارد باید از زیاده روی در مصرف مورینگا پرهیز نماید.

بر اساس   CHARAK SAMIHTA :

  • KIRIMGNA :  برای درمان نیش گزندگان
  • SVEDNOPAGA : برای درمان تب
  • SHIROVIRECHNOPGA : از گیاهانی است که برای درمان نارحتی بینی استفاده میشود
  • KATUKA SKANDA : مزه تیزی دارد

مورینگا در طب سنتی ایرانی ( زکریای رازی )

طبیبان چیره دست ایرانی از جمله ی زبده ترین طبیبان زمانه بوده اند و راه رسم یگانه ای داشته اند.

در کتاب هدایه المتعلمین : پزشکی پیشه ای (ترکیب علم و هنر) است که تندرستی آدمیان را نگاه دارد و چون رفته بود باز آرد، از روی علم و عمل.

نگاه طبیب بر راه های درمان هم به جسم و هم به روان آدمیان بستگی داشته و بر اساس آن تجویز می کردند.

مورینگا در کتب طب سنتی ایرانی با نام (( بان )) نامگذاری شده است. بذر آن را (( حب البان )) گویند که بسیار مورد مصرف داشته است.

زکریای رازی در کتاب الحاوی در مورد مورینگا (( بان )) آورده است :

روغن باندیسقوریدوس گوید : روغن بان آثار ظاهر شده در صورت را که ناشی از فضولات بدن و رطوبت لبنی می باشد جلا می دهد و زگیل ها و آثار سیاه را که پس از التیام زخم ها به وجود می آیند از بین می برد. شکم را اسهال می کند و برای معده بد است . اگر با پیه مرغابی مخلوط گردد و داخل گوش چکانده شود برای درد آن و نیز آواز و طنین آن مناسب خواهد بود.

دانه بان : اگر مقدار یک درهم از آن دانه را بسایند و با سرکه و آب بیاشامند سفتی طحال را از بین خواهد برد. آن را با آرد شیلم و ماءالقراطن روی طحال به صورت ضماد مورد استفاده قرار میدهند. ضماد آن را در نقرس نیز استفاده می کنند . چنانچه آن را با سرکه استفاده نمایند جرب چرکین و غیر چرکین و نیز بهق و  آثار سیاه ناشی از التیام زخم ها را از بین خواهد برد . و اگر آن را با ادرار استفاده کنند بثورات لبنی و زگیل هایی که به آنها انثبو گفته میشود و نیز کلف و بثورات صورت را  از بین خواهد برد.

مورینگا در طب سنتی الحاوی
کتاب الحاوی از زکریای رازیجلد بیستم ترجمه دکتر سلیمان افشاری پور ، باب باء ، صفحه 91

مورینگا در طب سنتی ( دیگر اطباء )

 محمد بن یوسف الطبیب هروی در کتاب بحر الجواهر در مورد بان چنین می گوید :

 

کتاب بحرالجواهر از محمد بن یوسف الطبیب هروی صفحه 45

محمد بن یوسف هروی در کتاب بحر الجواهر شوع را همان شجره البان معرفی نموده است :

 

مورینگا در طب سنتی شوع هروی
کتاب بحر الجواهر از محمد بن یوسف هروی صفحه 180

همچنین محمد بن یوسف هروی در کتاب طب یوسفی معروف به جامع الفوائد در مورد بان عنوان کرده است 

کتاب جامع الفوائد از محمد بن یوسف الطبیب هروی صفحه 90

طبیب محمد بن یوسف هروی در کتاب بحر الجواهر جب البان را همان پسته غالیه نیز بر می شمارد.

کتاب بحر الجواهر از محمد بن یوسف هروی صفحه 92

حکیم اسماعیل جرجانی در کتاب ذخیره خوارزمشاهی در باب روغن بان عنوان کرده است :

روغن بان گرم و لطیف است و عصب ها را سود دارد . و اگر پلیته بدو چرب کنند و بردارند رطوبت خام فرو آرد.

مورینگا در طب سنتی حکیم خراسانی
کتاب ذخیره خوارزمشاهی از حکیم اسماعیل جرجانی جلد سوم صفحه 126

کتاب مخزن الادویه از حکیم عقیلی خراسانی در مورد حب البان :

 

کتاب مخزن الادویه از حکیم عقیلی خراسانی صفحه 330

در ترجمه کتاب مخزن الادویه توسط دکتر حسین حاتمی در مورد حب البان چنین می خوانیم :

حب البان

 بفتح حاء مهمله و ضمباء مشدده و الف ولام و فتح باء موحده و الف و نون بهندي بکاین و بفرنگی توزانکون ناریه نامند.

ماهیت آن

دانه ایست کوچکتر از پسـته و مـدور در غلاـفی ماننـد غلاـف لوبیـا و با انـدك تلخی و پوست آن سـفید  و رقیق و درخت آن بزرگتر از درخت گز و برگ آن شبیه به برگ بیدانجیر وکوچکتر از آن و بسـیار سبز وگل آن زرد رنگ مانند ریسمان و از ده و گویند برگهاي بعضی شاخه هاي آن بسیارسفید میباشد  بخلاف اشجار دیگر طبیعت آن در دوم گرم و خشک افعال و خواص آن مفتح سدة جگر و سپرز و مسـهل بلغم خام و عصارة آن مقئ و آشامیدن جرم آن با آب و سرکه جهت سپرز مجرب و فتیلۀ آن جهت رعاف و سـنون آن جهت اسـتحکام لثه و ضماد آن جهت تحلیل اورام صلبه و تشنج و مفاصل و سعفه و صلابت جکر و سـپرز و دفع مواد سوداویه و بلغمیه و کلف وجرب و حکه و بـا بول جهت ثآلیـل نـافع و مغـثی مضـر جگر و معـده مصـلح آن رازیانه مقدار شـربت آن تا دو درهم بدل آن یک وزن و نیم آن سـلیخه و عشـر آن بسـباسه و روغن آن جالی و محلل و قطور آن جهت درد گوش و دوي و طنین و تمریـخ بـدان جهت رفع ثآلیـل و شـقاق مزمن و نرم کردن عصب و درد دنـدان و اوجاع بـارده و فالـج و امثـال آن و تحلیل ورم جگر و سپرز و بواسـیر و با مصـطکی جهت قئ بلغمی وضـماد آن با عنبر جهت نزلات بارده و سـردي دماغ و جرب و حکه و تقشـر جلد و قروح نافع و آشامیدن یک مثقال آن به آب و عسل مهیج قئ و مسهل و با آب وسـرکه جهت تنقیۀ جگر و سپرز و پنج درهم آن مسـهل رطوبات رقیقه مضـر معده مصـلح آن انیسون چون داخل حبوب کنند متکرج نمی گردد*

مورینگا در طب سنتی حکیم خراسانی 2
کتاب مخزن الادویه از حکیم عقیلی خراسانی ترجمه شده دکتر حسین حاتمی صفحه 865
عضویت
اطلاع از
guest
9 دیدگاه
قدیمی ترین
جدیدترین بیشترین رای
Inline Feedbacks
همه کامنتها را نشان بده
حسین دیناروند
حسین دیناروند
2 سال قبل

بسیار عالی و کامل بود. اینکه چنین مطالبی رو گردآوری کردید و منابع هم ذکر می کنید بسیار کار شایسته ای هست.لطفا از مراحل تولید هم عکس و فیلم بذارید.ممنونم

محمود واحدی
محمود واحدی
2 سال قبل

بسیار عالی

سعیده محمدی
سعیده محمدی
2 سال قبل

طبع برگ های مورینگا چیه؟ چه فرقی با گز روغنی داره؟

سعیده محمدی
سعیده محمدی
2 سال قبل

من از استادمون پرسیدم گفت که مورینگا ایرانی نیست اما گیاه بان رو می شناختن. این محصول شما ایرانیه یا هندی؟

احسان پویا
ادمین
1 سال قبل
پاسخ به  سعیده محمدی

سلام و احترام،
محصولات ما کاملا بومی ایران هست و از کیفیت بالایی در مقایسه با موارد مشابه غیر ایرانی برخوردار است.

سبد خرید
  • هیچ محصولی در سبد خرید شما وجود ندارد.
واتساپ
تلگرام
اینستاگرام
سوالی دارید؟از من بپرسید
9
0
نظرات شما را دوست خواهند داشت،کامنت بگذارید!x
0